Türkiye'nin Bilim (Akademisi) Sınavı

Dünyadaki ilk örneklerinden yaklaşık 400 yıl sonra, 1994’te kurulan Türkiye Bilimler Akademisi, evrensel akademik değerler, ilkeler doğrultusunda şekillenmiş bir kurum yaratmayı hedefleyen bilim insanlarını bir araya getiren önemli bir girişimdir. 2000’de Akademi’nin başkanlığına seçilen Engin Bermek, sekiz yıllık görev süresini merkeze alan çalışmasında Türkiye’de ve dünyada bilim dünyasının girdiği yeni döneme, ortaya çıkan arayışlara ve düşünce akımlarına ışık tutuyor. Dönemine ilişkin özeleştirel değerlendirmeleri, Akademi benzeri bilim kurumlarının yapılanmasında, izleyeceği politikalarda ve etkinliklerinde yol gösterici nitelikte.

Bermek, Akademi’nin kuruluş aşamasından başlayarak, kendi döneminde yürüttüğü faaliyetlere ilişkin ayrıntılı bilgi verirken, evrim konusunda aldıkları tepkilerden, evine düzenlenen bombalı saldırıdan ve Akademi çevresinde yaşanan belli başlı çatışmalardan bahsettiği bölümlerde dönemin genel atmosferini de çarpıcı bir biçimde yansıtıyor.

Öznel görüşleri ile kurumun faaliyetlerini dengeli bir biçimde ele alan Engin Bermek, bugün artık özerkliğini yitirmiş olan Akademi’nin 18 yıllık tarihini, yaptığı gözlemlerden ve dünya akademilerinin temsilcileriyle yaşadığı deneyimlerden yararlanarak sunuyor. Türkiye’nin Bilim (Akademisi) Sınavı, siyasal erk ile bilim arasındaki ikiliğin bilimsel yapılara verdiği zararı, günümüzde kurumların içinde bulunduğu durumun toplumun geldiği noktayı yansıttığını apaçık ortaya koyuyor.

Prof. Engin Bermek, 1958 yılında Robert Kolej'den, 1964 yılında Heidelberg Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden mezun oldu. Doktorasını 1966 yılında yine Heidelberg Üniversitesi'nde tamamladı. Max-Planck Deneysel Tıp Enstitüsü'nde (Göttingen) 1968-1974 yılları arasında araştırmacı olarak çalıştı. 1973 yılında doçent, 1979 yılında profesör unvanını aldı. 1974 yılında İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Biyofizik Kürsüsü’nde göreve başladı. 1976 yılından emekli olduğu 2006 yılına kadar bu kürsünün başkanı olarak görev yaptı. 1978'de ilk kurulduğu tarihten itibaren beş yıl boyunca Boğaziçi Üniversitesi Biyoloji Bölümü’nün danışmanlığını yaptı.

TÜBİTAK-MAM Temel Bilimler Araştırma Enstitüsü'nde 1984-1992 yılları arasında Biyoloji Bölümü başkanlığı görevini yürüttü. 1992-2000 yılları arasında bu enstitüyü yönetti. 1986 yılında TÜBİTAK Bilim Ödülünü kazandı. 1987 yılında Biyofizik Derneği'nin kuruluşuna öncülük etti. 1993 yılında Türkiye Bilimler Akademisi'nin kurucu ve ilk asli üyelerinden biri oldu. 1998 yılında Avrupa Moleküler Biyoloji Örgütü’ne üye seçildi. 2000-2008 yılları arasında Türkiye Bilimler Akademisi'nin başkanlığını yaptı ve bu görevini takiben emekliye ayrıldı.